زبان بدن

وقتی از زبان بدن صحبت می‌کنیم شایددر ابتدای امر به یاد نمایش‌های صامت مانند نمایش‌های چارلی چاپلین بیفتیم. چارلی چاپلین از پیشگامان انتقال مفاهیم از طریق زبان بدن بود. اما ین مطلب تنها به اجرای نمایش‌های این چنیتی محدود نمی‌شود. ما در ارتباطات روزمره‌ی خود پیوسته از این ویژگی در مقابل افرادی که با آنان سر و کار داریم استفاده می‌کنیم. مثلا دست به سینه بودن در برابر شخصی که با او هم عقیده نیستیم، موضع مخالفت ما را نشان می‌دهد.

از مهمترین موقعیت‌هایی که آموختن زبان بدن به موفقیت ما کمک می‌کند، در حوزه‌ی مذاکره است. فهمیدن زبان بدن طرف مذاکره کننده برای شناسایی صداقت، فریب، ترس و اطمینان طرف مقابلمان بسیار راهگشا خواهد بود.

تقدم زبان بدن بر ارتباطات کلامی:

ما زبان بدن را از کودکی همراه خود داریم. یک کودک پیش از هر گفت و گویی سعی می‌کند با ایما و اشاره مفاهیم را به دیگران منتقل نماید. این موارد می‌تواند شامل گریه کردن، خندیدن، گرفتن، رها کردن، بستن چشم‌ها، حرکات لب و دهن و …. باشند. به مرور و با گذر زمان متوجه می‌شویم که ما حتی در ملاقات‌های عمومی با دوستان و یا حتی اعضای خانواده‌ی خود نیز بیش از ارتباطات کلامی، از زبان بدن خود بهره می‌بریم. مانند تکان دادن دست برای خداحافظی و یا بالا آوردن دست برای سلام، حتی تکان دادن سر در جهات مختلف برای تائید و یا تکذیب سخن دیگران. بنابراین کاربرد زبان بدن سابقه‌ای طولانی دارد و محدود به دوره‌ای مشخص و موقت نمی‌شود.

زبان بدن در مذاکرات:

اهمیت این موضوع در مذاکرات از آن روست که تنها ۵۰ درصد از انتقال مفاهیم در حین مذاکره کلامی است و باقی مطالب از طریق زبان بدن منتقل می‌شود. بعنوان مثال پلک زدن‌های مداوم، مدل نشستن، خاراندن گوش و… برخی مفاهیم درونی را به ما منتقل می‌کنند که از کلام افراد قابل برداشت نیستند. در ادامه چند نمونه از موارد زبان بدن حین مذاکره را بررسی می‌کنیم:

۱. حالت چهره:

با نگاه به چهره‌ی افراد می‌توانیم رضایت و یا عدم رضایت آنان از مذاکره و توافقات صورت گرفته را متوجه شویم. با نگاه دقیق به چشمهای افراد، میزان خوشحالی و یا ناراحتی آنان نیز قابل تشخیص خواهد بود. بعضا خشم درونی افراد نیز در چهره‌ی آنان قابل مشاهده است؛ برخی بصورت ابروهای گره کرده و برخی بصورت برافروختگی چهره‌شان.

۲. حرکات بدن:

این مورد اصلی‌ترین ویژگی زبان بدن است که می‌تواند بصورت نشستن، راه رفتن، حرکات دست‌ها به هنگام صحبت، خم شدن به سمت طرف مقابل هنگام صحبت و یا عقب نشینی کردن از طرف مقابل بروز یابد.

۳. ژست:

این مورد بیانگر نحوه‌ی نشستن، نگاه کردن، قرار گرفتن دست ها و مواردی از این قبیل است. درست مانند زمانی که قصد عکس گرفتن داریم؛ نحوه‌ی نشستن ما، نحوه‌ی نگاهمان به دوربین، جایگاه دست‌ها بر روی بدن و یا سطوح اطرافمان. همه‌ی این موارد می‌تواند منتقل کننده‌ی پیامی به طرف مقابل باشد. حتی تقلید عمدی و یا غیر عمدی از طرف مقابل در این رابطه نیز می‌تواند بیان کننده‌ی موافقت ما با او و دیدگاهش در موضوع مذاکره باشد.

۴. گوش کردن فعال:

برای دریافت ارتباطات کلامی و غیرکلامی طرف مقابل، ابتدا باید بتوانیم شنونده‌ی خوبی باشیم. تکان دادن سر، نگاه متمرکز و تکرار جملات طرف مقابل برای انتقال این مفهوم که به صحبت‌های او با نهایت دقت گوش فراداده‌ایم می‌تواند نوعی احساس اطمینان نسبت به ما در او ایجاد کند.

نکات مثبت در زبان بدن:

۱. صاف ایستادن:

این نکته موجب انتقال حس اعتماد به نفس ما به دیگران می‌شود. صاف ایستادن و بالا نگاه داشتن سر هنگام صحبت، همچنین حس قدرت، برنده بودن و قاطعیت را به طرف مقابل القا می‌نماید.

۲. تماس چشمی:

برقراری تماس چشمی حس صداقت و اعتماد را به دیگران می‌رساند. البته لازم به ذکر است که برقراری ارتباط چشمی بیش از حد لازم و معقول، ممکن است احساس معذب بودن را در طرف مقابل ایجاد نماید.

۳. استفاده از حرکات دست:

منظور استفاده‌ی مثبت از دست‌هاست. استفاده‌ی مثبت می‌تواند شامل شمردن، نام بردن و اشاره کردن باشد. همچنین بایستی از استفاده‌ی منفی از حرکات دست، یعنی حرکاتی که حس عصبی بودن را القا می‌نماید بپرهیزیم.

۴. لبخند زدن:

داشتن لبخند باعث انتقال احساس آرامش و دوستی می‌شود و حتی می‌تواند باعث شود دیگران در یک بحث راحت‌تر با ما همراه شوند.

خلاصه مقاله:

زبان بدن از مهمترین تکنیک‌هایی است که در کنار تقویت توانایی های فن بیان و فراگیری تکنیک مذاکره بایستی برای یادگیری آن تلاش کنیم. یادگیری این توانایی سرعت تشخیص انگیزه‌ی واقعی افراد را بالا می‌برد و به تصمیم‌گیری‌های ما سرعت بیشتری می‌بخشد.