تورم صادرات و واردات
تورم صادرات و واردات یکی از دلایل به وجود آمدن تورم داخلی است. تورم وارداتی به معنی انتقال و سرایت رکود جهانی به اقتصاد هر کشور می‌باشد. این نوع تورم زمانی اتفاق می‌افتد که هزینه بعضی از کالاها به دلیل بعضی از عوامل طبیعی یا تصمیمات اقتصادی افزایش پیدا می‌کند. افزایش تورم باعث افزایش هزینه تولید یا افزایش قیمت کالاهای مصرفی می‌شود. مثلا افزایش قیمت نفت باعث افزایش قیمت فراورده‌های نفتی، مواد اولیه مواد غذایی و در نتیجه قیمت کالاهای نهایی مثل پتروشیمی، رنگ خودرو و فولاد شده است. همچنین برای خواندن مقاله‌های بیشتر در مورد تجارت می‌توانیم به صفحه بلاگ مراجعه کنید.
روش‌های انتقال تورم وارداتی:
الف) از راه تجارت خارجی:
تجارت خارجی از دو قسمت تشکیل شده است: ورادات و صادرات. با توجه به نوع کالا، واردات به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر تورم داخلی اثر می‌گذارد. غیر مستقیم زمانی است که اولا افزایش قیمت مواد اولیه باعث افزایش هزینه تولید می‌شود، دوما افزایش قیمت به مصرف کنندگان منتقل می‌شود، سوما از طریق صادرات صورت می‌گیرد.
افزایش قیمت کالاهای وارداتی، شاخص قیمت تولیدکننده را تحت تاثیر قرار می‌دهد که با استفاده از ساختار صنعتی و تجاری عرضه کنندگان می‌توانند افزایش قیمت مواد وارداتی را به قیمت کالاهای نهایی منتقل نمایند.
ب) تورم وارداتی ناشی از کسری یا مازاد تراز پرداخت‌ها:
عدم توازن در تراز پرداخت‌های خارجی، زمینه‌های تورم را فراهم می‌سازد. اگر تراز پرداخت‌های خارجی دچار کسری شود، ارزش پول ملی کاهش پیدا می‌کند و به دنبال آن باعث افزایش قیمت کالاهای وارداتی می‌شود. این امر از سویی باعث بروز تورم داخلی می‌شود و از سوی دیگر با کاهش ارزش پول ملی، کالاهای تولید شده در داخل کشور، برای خارجیان ارزانتر می‌شود و صادرات کشور افزایش می‌یابد.
در نهایت امکان افزایش قیمت کالاها و کاهش عرضه در بازار داخلی وجود دارد. اگر تراز پرداخت‌های خارجی با مازاد مواجه شود، جامعه به درآمدهایی می‌رسد که به علت بالا بودن میل به مصرف و پایین بودن میل به پس انداز، دریافت‌های افراد به شکل خرید در بازار باعث افزایش قیمت می‌شود.
مقالات مرتبط: کالاهای صادراتی پر سود
عوامل موثر در شاخص قیمت کالاهای وارداتی:
۱-نرخ ارز:
نرخ ارز حلقه ارتباط اقتصادهای ملی و جهانی است. حلقه‌ای که کم و کیف آن به طور مستقیم و غیر مستقیم بر تعیین قیمت‌های داخلی کالاهای تجارتی، عرضه و تقاضای کالاها و خدمات تاثیر می‌گذارد، و بر عملکرد اقتصاد ملی موثر است.
درکشور ایران که درآمد دولت از محل عایدات ارز تامین می‌شود، وقتی درآمد صادرات نفت یا نرخ برابری ارز افزایش پیدا می‌کند، بر وضعیت مالی دولت و هزینه‌های آن تاثیر می‌گذارد و نرخ برابری ارز از محل فروش فرآورده‌ها تغییر می‌کند و بر کسری یا مازاد تاثیر می‌گذارد.
۲-تورم کشورهای طرف مبادله:
شاخص قیمت کالاهای کشورهای صادرکننده در میزان تورم موثر است . وقتی که تورم در کشورهای طرف معامله افزایش پیدا می‌کند، قیمت کالاهای مبادله شده بر افزایش قیمت تاثیر می‌گذارد. بزرگترین شرکای تجاری ایران از نظر ارزش واردات در سال ۸۶ امارات متحده عربی آلمان چین می‌باشند که به ترتیب ۶۴/۲۳ ،۹/۱۰، ۸۴/۸ درصد سهم از کل واردات ایران را تشکیل می‌دهد. این کشورها در سال ۲۰۰۷ نرخ تورمی ۱۱، ۲/۲ ،۶/۶ را تجربه کرده اند. امارات متحده عربی هم از لحاظ تورم و هم از لحاظ ارزش واردات در جایگاه اول کشورهای مبادله کننده قرار گرفته است. کشور امارات با داشتن تورم و سهم بالای صادرات نقش بسزایی در ورود تورم دارد.
مقالات مرتبط: صادرات کیوی به ترکیه
۳-تعرفه گمرگی:
تعرفه گمرکی برای حمایت از تولیدات داخلی و جلوگیری از ورود بی رویه واردات در کشور وضع شده و از دو قسمت تشکیل می‌شود؛ سود بازرگانی و حقوق پایه. حقوق پایه بر اساس تصمیمات مجلس شورای اسلامی مشخص می‌شوند و برای تمامی کالاها ۴ درصد ارزش کالاهای وارداتی هستند. اما سود بازرگانی زیر نظر هیئت وزیران تغییر پذیر است.
هر چقدر تعرفه‌های گمرکی بالاتر باشد، میزان عوارض گمرکی بیشتر و در نتیجه قیمت کالاهای وارداتی برای مصرف کننده افزایش پیدا می‌کند.
کلام آخر
اثر افزایش قیمت کالاهای وارداتی بر تورم انکار شدنی نیست، اما با سیاست گذاری مناسب می‌توان میزان تاثیرگذاری آن را کنترل کرد. سیاست‌هایی که در کوتاه مدت می‌توانیم اتخاذ کنیم و بر اثرات افزایش قیمتها غلبه کنیم شامل موارد زیر هستند:
۱. تغییر و کاهش تعرفه‌های گمرکی مد نظر قرار بگیرد. این کار از دو جهت بررسی می‌شود. اولا قیمت محصولات و کالاهای وارداتی برای مصرف کنندگان کاهش می‌یابد و روند صعودی سطح عمومی قیمت متوقف می‌شود. ثانیا برای فراهم کردن اوضاع اقتصاد ایران و به وجود آوردن فضای رقابتی برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی آمادگی لازم انجام می‌شود.
۲. تغییر در کشورهای طرف مبادله ضرورت دارد. باید با کشورهایی که کمترین نرخ تورم را دارند مراودات تجاری برقرار کنیم، برای در امان ماندن از تورم بیشتر باید سطح تجاری را با کشورهایی گسترش داد که عضو سازمان‌های اقتصادی از جمله اکو هستند.
هدف چنین سازمان‌هایی توسعه بازارهای منطقه ای و کاهش تنش‌های بین‌الملی می‌باشد. ضروری است سیاست‌های تجاری حول محور اتحادیه‌های اقتصادی شکل بگیرد که ایران در آنها عضویت دارد. برای دریافت مشاوره با متخصصان سایت یوپرودمی با شماره ۰۹۱۲۰۸۹۶۲۸۹ در تماس باشید.
