ایده‌های تجاری

ایده‌های تجاری از مهمترین پیش نیازهای شکل‌گیری یک کسب و کار به حساب می‌آید. از موارد مهم در موفقیت یک کسب و کار، ارزیابی ایده و چگونگی پیشبرد آن و ایجاد کسب و کار است.

مراحل شکل‌گیری ایده‌ی تجاری تا ایجاد کسب و کار:

در مسیر ایده تا اجرا، با ۵ گام مواجهیم. این موارد ماهیت غیر قابل انعطافی ندارد؛ بلکه بسته به کسب و کار و ایده‌های مربوط به راه‌انداری آن، مواردی که بایستی به آن توجه کنیم و زمان توجه به آنها را تعیین می‌نماید.

گام اول ـ کشف و شناسایی و ارزیابی ایده‌ی اولیه:

برای شکل‌گیری ایده‌های تجاری، ممکن است از منابع متفاوتی استفاده شود. فارغ از زمینه‌های شکل‌گیری ایده، ممکن است برای استفاده و اجرای این ایده‌ها از روش‌های متفاوتی استفاده کنیم. این احتمال نیز وجود دارد که در خلال استفاده از هر یک از این روش‌ها متوجه شویم اجرای ایده‌های مدنظر ما برای ایجاد کسب و کار مناسب نبوده و نیازمند تغییر است.

از سری روش‌های پیاده‌سازی ایده‌های کسب و کار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. تیم اتاق فکر:

اتاق فکر کمیته‌ای متشکل از افراد خلاق برای ایده‌پردازی کسب و کار است که در شکل‌گیری و توسعه‌ی کسب و کار مهارت دارند. این تیم بعد از بررسی‌ ایده‌های موجود، درصورتی که آن را مناسب و ایده‌آل بدانند، در جهت شکل‌گیری کسب و کار اقدام می‌نمایند.

۲. پردازش ایده‌ها:

در این روش به طبقه‌بندی ایده‌های تجاری موجود می‌پردازیم. به این معنی که مزایا و معایب ایده‌های خود را بررسی و تشریح می‌کنیم. ایده‌ی ما ممکن است در جهت رفع یک نیاز رفع نشده در سطح جامعه، یا ارائه‌ي یک محصول با شکل جدید نسبت به مدل‌های موجود در بازار، تولید یک محصول با کیفیت بهتر یا قیمت پایین‌تر و یا تولید محصولی با مزیت رقابتی بهتر نسبت به محصولات تولیدی رقبا باشد. با بررسی و طبقه‌بندی این موارد می‌توانیم به ارائه‌ی کالا یا خدماتی بپردازیم که منحصر به فرد است و افراد حاضرند برای آن به هر میزان که لازم است پول پرداخت نمایند.

۳. شناسایی مدل‌ها یا سناریو‌های کسب و کار:

مدل کسب و کار بیان کننده‌ی این مطلب است که کسب و کار قرار است در تولید یک محصول یا ارائه‌ي یک خدمت چطور عمل نماید. سناریوی کسب و کار نیز پروسه‌ای است که ضمن آن عناصر اصلی کسب و کار در کنار هم قرار گرفته، از تهیه و تدارک مواد اولیه آغاز و به تولید و فروش محصول نهایی منجر می‌شود.

۴. بررسی ایده و سناریوهای کسب و کار:

این بررسی‌‌ها در ابتدا بایستی که بصورت غیر رسمی صورت بگیرد. بررسی غیر رسمی ممکن است تنها در حد تماس تلفنی با افراد مطلع باشد. ضمن این بررسی‌ها به دنبال این موضوع هستیم که آیا ایده‌ی مدنظر ما دارای معنا و مفهوم و به بیان دیگر آیا شدنی است یا خیر. ضمن بررسی‌های غیر رسمی ممکن است برخی از ایده‌ها حذف شوند.

در ادامه بایستی به انجام برخی بررسی‌های رسمی ایده‌ها و سناریوهای مدنظرمان بپردازیم. در ارزیابی رسمی ایده‌ها، سناریوها و مدل‌های مختلف کسب و کار، می‌توانیم از مطالعات مقدماتی، امکان سنجی، تحقیقات بازار و مطالعات بازاریابی استفاده کنیم. این جنبه از بررسی نیز ممکن است به حذف برخی از مدل‌ها، ایده‌ها و سناریوهای موجود منتهی شود.

گام دوم ـ بررسی و ارزیابی ایده، سناریو و مدل:

در این مرحله نیز از گزینه‌های پیش رو استفاده می‌کنیم:

۱. پالایش بیشتر سناریوها و مدل‌ها کسب و کار:

ضمن بررسی‌های رسمی که در مرحله‌ی قبل انجام دادیم، اطلاعاتی را بدست آوردیم که می‌توانیم در این مرحله با تکیه بر آنها پالایش و بررسی‌های بیشتر و عمیق‌تری را انجام دهیم.

۲. مطالعات امکان‌سنجی:

این سبک از مطالعات یک ارزیابی جامع و تفصیلی از جنبه‌های مختلف بازار، عملیات و مسائل مدیریت و مالی است.

ما بعد از انجام مطالعات امکان‌سنجی، نیازمند بررسی و تحلیل نتایج حاصل از آن هستیم. در تحلیل این مطالعات به بررسی صحت و جامعیت آن می‌پردازیم. بررسی می‌کنیم که آیا به تمام سوالات و مجهولات ذهنی ما پاسخ داده است یا خیر. بررسی نتایج حاصل از مطالعات امکان سنجی، پیش درآمدی بر گام سوم خواهد بود.

گام سوم ـ تصمیم به اجرا یا عدم اجرا:

این مرحله مهمترین گام در کل فرآیند ایجاد و توسعه‌ی کسب و کار است. ما تنها یک بار قدم در مسیر ایجاد کسب و کار می‌گذاریم و برگشت از آن دشوار خواهد بود. اگر مجهولیات، دغدغه‌ها و محدودیت‌های پیش روی پروژه‌‌ی کسب و کار را حل نکرده باشیم، نباید اقدام به اجرای پروژه نماییم.

در این راستا ممکن است با اختلاف نظر بین اعضای کمیته‌ی مشورتی یا همان تیم اتاق فکر مواجه شویم؛ یعنی برخی معتقد به جلوگیری از پیشروی پروژه و برخی دیگر اعتقاد به عملی کردن ایده‌ها و سناریوهای چیده شده داشته باشند. این مسئله کاملا قابل پیش بینی است و بهتر این است که طرفین از موضع خود تا حدی عقب نشینی کرده و تصمیم گیری را برعهده‌ی افراد ممتنع بگذارند.

در اجرای پروژه‌ی کسب و کار، عامل مهم دیگر تعهد به اجراست. یعنی افراد بایستی نسبت به اجرای سناریوهای از پیش تعیین شده متعهد باشند. این موضوع را نیز بایستی مدنظر قرار دهیم، برخلاف آنچه که افراد تصور می‌کنند، راه‌اندازی یک کسب و کار نیازمند صرف وقت و تلاش زیاد است.

گام چهارم ـ طراحی استراتژی کسب و کار:

اگر بعد از بررسی‌های صورت گرفته، تصمیم بر اجرا و راه‌اندازی کسب و کار گرفتیم، نیازمند طراحی و آماده‌سازی استراتژی کسب و کار خواهیم بود. این استراتژی یک طرح اولیه از کلیت جریان کسب و کار است که مسیر را روشن و مشخص می‌سازد. معمولا کسب و کارها به دلیل عدم پی‌ریزی استراتژی مناسب برای خود، دچار شکست و مشکلات فراوان می‌شوند. در ضمن طراحی استراتژی کسب و کار بایستی بدانیم که در مسیر با مشکلات پیش‌بینی نشده‌ای مواجه خواهیم شد اما پایبندی و استمرار ما در مسیر این استراتژی رمز موفقیت و عبور از بحران‌های پیش‌بینی نشده خواهد بود.

گام پنجم ـ عملیات کسب و کار:

از این مرحله به بعد کسب و کار به طور جدی و رسمی شروع شده و حفظ و ادامه‌ی آن نیازمند توجه و رسیدگی مداوم ماست. عملیات اجرایی کسب و کار از پی ریزی آن و ایده‌پردازی سنگین‌تر و شوارتر است و به مهارت‌های مدیریت عمیق نیازدارد. لذا هر فردی که ایده‌پرداز خوبی است لزوما نمی‌توان در حوزه‌ی مدیریت کسب وکار نیز ایده آل باشد.

خلاصه مقاله:

راه‌اندازی کسب و کار، از ایده گرفته تا اجرا نیازمند استمرار و طی مراحل دقیق و منطقی است. با کمک پنچ گامی که در بالا بیان شد می‌توانیم کسب و کار دلخواه خودمان را از یک ایده‌ی اولیه آغاز و به سرانجام برسانیم.