مدیریت بحران

مدیریت بحران در مفهومی گسترده در برگیرنده‌ی دو موقعیت است:

۱) بعد از وقوع بحران که یک دیدگاه سنتی به مقوله‌ی مدیریت بحران است. در این شرایط مدیران سعی در کاهش آثار ضررها و خرابی‌های پیش آمده دارند.

۲) پیش از وقوع بحران که دیدگاهی امروزی در مواجهه با این شرایط است. در این حالت مدیران برنامه‌ریزی‌های لازم را برای مواجهه با موقعیت‌های بحرانی ناشناخته و احتمالی انجام می‌دهند تا درصورت وقوع مشکل، زیان‌های مالی و یا حتی جانی در آینده به حداقل برسد.

بحران سازمانی:

بحران سازمانی به وضعیتی الصاق می‌شود که در آن رابطه‌ی سازمان با محیط اطراف و یا حتی وضعیت داخلی سازمان از حالت تعادل خارج می‌شود. این وضعیت می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد؛ مانند رکود اقتصادی، از بین رفتن منابع مالی، ممنوعیت واردات و صادرات برخی کالاها، از دست دادن منابع انسانی، تفییر شرایط سیاسی کشور و….

این قبیل بحرانها با احتمال وقوع کم و تاثیرگذاری فراوان وجود دارند که موجب کاهش راندمان کاری موسسه می‌شوند. هرچند که علت وقوع این بحران‌ها اغلب نامشخص است اما بطور ناگهانی و غیرقابل پیش بینی رخ نمی‌دهند و حتما علایم هشدار دهنده‌ای قبل از وقوع آن وجود داشته است.

هنگاهی که یک مجوعه از لحاظ مدیریت شرایط بحرانی در شرایط ایده آلی قرارداشته باشد، می‌تواند از خطرات احتمالی پیشگیری نماید و آثار تخریبی و احتمالی آن را به حداقل برساند و حتی تهدیدات موجود را به فرصت تبدیل کند.

انواع بحران‌ها:

۱. فوری: این نوع از بحران‌ها قابل پیش بینی نبوده و یکباره رخ می‌دهند؛ لذا سازمان‌ها برای کنترل آنها قادر به برنامه ریزی قبلی نیستند. این قبیل بحران‌ها آثار عمیق درونی و بیرونی بر سازمان می‌گذارند.

۲. تدریجی: این قبیل از بحران‌ها به تدریج و در طول زمان رخ می‌دهد به همین دلیل با برنامه‌ریزی قبلی قابل پبشگیری هستند و آثار مخرب ناشی از آتها قابل کنترل ست.

برای شناسایی و طبقه‌بندی بحران‌ها از چند معیار می‌توان اسفاده کرد؛ مانند تهدید، فاز زمانی و شدت وقایع. این سه معیار راهنمای مدیران خواهند بود برای تشخیص این موضوع که یک مشکل چه زمانی در سازمان تبدیل به بحران خواهد شد.

مدیریت بحران:

عبارت است از تلاش نیروهای درون سازمانی برای پیشگیری از وقوع بحران و یا کاهش آثار ناشی از بحران بعد از وقوع.

اگر اقدامات مدیریتی بعد از وقوع و یا در حین آن باشد، بایستی بر اخبار منتشره در رابطه با بحران بوجود آمده متمرکز شویم، تیم مدیریتی را تشکیل دهیم و گزارشات حاکی از مشکلات موجود و اقدامات صورت گرفته را ارابه کنیم.

اما در مدیریت بحران قبل از وقوع آن، خطرات احتمالی را پیش بینی کرده، برای کنترل آنها برنامه‌ریزی می‌کنیم، تیم مدیریتی را تشکیل می‌دهیم و آنان آموزش‌های لازم را فرا می‌گیرند، و درنهایت بصورت آزمایشی آموخته‌های خود را در معرض نمایش می‌گذارند.

ضرورت مدیریت بحران:

هرچند که وجود توان مدیریتی در مواقع بحران در سازمان‌ها امری حائز اهمیت است اما این مقوله را نمی‌توان محدود به سازمان‌ها دانست. ما در جهانی زندگی می‌کنیم که از آن تحت عنوان دهکده‌ی جهانی یاد می‌شود. هر رویداد غیر مترقبه و منفی در این دهکده می تواند بخش‌های زیادی را به خود مشغول دارد.  مانند تحریم یک کشور، سقوط یک فروند هواپیما، کم شدن ارزش پولی یک کشور و…. . در چنین شرایطی مدیریت بحران اهمیت خود را بیش از پیش نشان می‌دهد. چرا که سازماندهی و حفظ روابط داخلی و بین المللی، مصون ماندن از تهدیدات مختلف، همه و همه در گرو مدیریت صحیح شرایط موجود خواهد بود.

فواید مدیریت بحران:

سازمانهایی که دارای مدیریت بحران قوی هستند می‌توانند:

• روابط کاری و موثر با شبکه‌های خبرگزاری برقرار کنند و افرادی را داشته باشند که به آنان در انتقال اخبار کمک کنند.
• آمادگی کامل برای دعاوی حقوقی داشته باشند.
• ارائه اطلاعات دقیق و به موقع در مواقع لزوم
• تعهدات سازمانی را هنگام مواجهه با بحران افزایش بدهند.
• تاثیر موارد بحرانی را بر سازمان کاهش دهند.

خلاصه مقاله:

مدیریت بحران سلسله اقدامات ترجیحا پیشگیرانه برای خطرات و تهدیدات احتمالی است که باعث کاهش آثار مضر و مخرب بحران می‌شود. این فرآیند کمک می‌کند تا بدانیم خطرات موجود در چه مرحله‌ای هستند و برای مقابله با آنان برنامه‌ریزی کرده و اقدامات صحیح و موثری انجام دهیم.

برای تقویت توانایی های مدیریتی در مواقع بحران می توانید به مقاله هوش هیجانی و مدیریت بحران مراجعه کنید.