نقش گمرک در تجارت بین الملل
نقش گمرک در تجارت بین الملل، بعنوان اولین و مهمترین مرجعی که مجری قوانین و مقررات تجاری به ویژه تجارت خارجی است، در کنار سایر بنگاه‌های اقتصادی مانند بانک‌ها و مراکز خدماتی مانند دفاتر بیمه و موسسات حمل و نقل، نقش بسیار موثری در پروسه‌ی تجارت بین‌الملل و توسعه‌ی آن دارد.
سیاست‌هایی که گمرکات جهان در راستای آنها فعالیت می‌کنند، مجموعه‌ای از سیاست‌های تجاری، اقتصادی، امنیتی و… است که در پیاده سازی این سیاست‌ها با رویکردی متفاوت اقدام می‌نمایند.
امروزه نقش و عملکرد گمرکات در جهان دچار تغییر و تحول فراوان شده و وظایف جدیدی برای آن درنظر گرفته‌اند. دلیل این اتفاق رشد صعودی تجارت بین‌الملل، سرمایه‌گذاری‌های خارجی، افزایش پیمان‌های جهانی و سایر عوامل دخیل در حوزه‌ی تجارت بین‌الملل است. همچنین برای خواندن مقاله‌های بیشتر در مورد تجارت می‌توانیم به صفحه بلاگ مراجعه کنید.
وظایف و کارکرد‌های گمرک:
سازمان گمرک علاوه بر اینکه یک منبع درآمدی است، راهی است برای آسان کردن تجارت و حفاظت از امنیت جامعه. این سازمان در جهت جابه‌جایی افراد و کالاها در سطح بین‌الملل عمل می‌نماید. دولت‌ها برای انجام مقررات خود در این حوزه، نیازمند یک سازمان گمرکی کارآمد هستند.
گمرک در راستای اهداف دولتی فعالیت‌های زیر انجام می‌دهد:
اخذ عوارض گمرکی
حفاظت از شرایط بهداشتی جامعه
اعمال قوانین و مقررات تجارت خارجی
سیاست گذاری‌های تجاری
مقابله با قاچاق و تخلفات گمرکی
اجرای کنوانسیون‌های متعدد
همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی
بنابر تعاملاتی که گمرک با بخش‌های مختلف دولت و وزارتخانه‌ها دارد، یک بازوی اجرایی قوی در بدنه‌ی دولت محسوب می‌شود که قسمت زیادی از سیاست‌های دولت را اجرا می‌نماید و به همین دلیل موفقیت‌های دولت در بخش توسعه‌ی اقتصادی، تا حد زیادی به نقش غیرقابل انکار گمرک و کارآمدی آن مرتبط است.
با این حال مسائل مختلفی وجود دارند که کارآمدی این سازمان را با اختلال مواجه می‌سازند. مواردی مانند تغییرات مداوم قوانین، حجم بالای اطلاعات در این حوزه و روند افزایشی تجارت بین‌المللی، پیوسته بعنوان سدی بر سر راه اجرای صحیح سیاست‌های دولت توسط گمرک دیده می‌شوند.
مقالات مرتبط: ترخیص کالا از گمرک
گمرک در تجارت الکترونیک:
با توجه به سرعت و حجم بالای معاملات تجاری، افراد تمایل دارند با همان سرعتی که معامله می‌نمایند و کالاهای خود را خریداری و حمل می‌کنند، با همین سرعت نیز عملیات ترخیص کالاهایشان از گمرک انجام شود. بعلاوه با شکل‌گیری تجارت الکترونیک، این انتظارات از گمرک بیشتر هم شده. از طرفی دیگر هم، دولت خواستار جمع‌آوری موثر درآمدها و اعمال صحیح قوانین و مقررات در این باره را می‌باشد. همه‌ی این موارد سبب شده تا بیشتر سازمان‌های گمرکی در جهان، خود را با این تغییرات موافق نمایند و با نوسازی سیستم داخلی خود، از فناوری اطلاعات و ارتباطات و تجارت الکترونیک استفاده نمایند.
امروزه با استفاده از تجارت الکترونیک و اطلاعات و ارتباطات در زمینه‌ی گمرکات، فرآیندهای گمرکی با دقت و سرعت بیشتری انجام می‌شود. درحالی که بدون وجود این قابلیت‌ها، تجارت به ویژه در حوزه‌ی بین الملل و به تبع آن فعالیت‌های گمرکی با مانعی جدی مواجه می‌شود.
مهمترین اثری که گمرک الکترونیک برای بازرگانان به همراه دارد، سرعت بخشیدن به فعالیت‌هایی مانند گواهی‌نامه‌ها، مجوزهای ترخیص و پروسه‌ی آن بوده است. همچنین این رویداد، به کاهش هزینه‌ها، سرعت نقل و انتقالات، بهبود روابط و اعتماد متقابل کمک می‌نماید.
محدودیت‌های گمرکات سنتی در صادرات و واردات:
تاخیر در مرزها از مهمترین محدودیت‌ها و موانع در استفاده از رویه‌های سنتی در گمرک است. این تاخیر نشات گرفته از کاغذ بازی‌های معمول ، عدم وضوح در قوانین و مقررات گمرکی و روش‌های کند ارزیابی ریسک می‌باشد. بعلاوه در گمرک سنتی، کالاها بایستی خودشان مستقیما مورد ارزیابی قرار بگیرند. این پروسه به طور ویژه‌تر در بخش حمل و نقل دریایی که مقادیر زیادی از کالاها از این طریق جابه‌جا می‌شوند، بسیار وقت‌گیر و زمان‌بر بود. ضمن اینکه ترخیص کالاها در گمرک سنتی و در هر دو حوزه‌ی صاردات و واردات، نیازمند کاغذ بازی‌ها و تکمیل فرم‌های فراوان بود. همچنین در این زمینه، با سازمان‌های تصمیم‌گیرنده و مداخله کننده‌ی زیادی مواجهیم. عدم هماهنگی میان این سازمان‌ها، عدم وجود قوانین دقیق و مشخص کننده‌ی مرزهای مسئولیتی و وجود استثنائات فراوان در این قوانین نیز مشکل ساز است.
امروزه با افزایش حجم تجارت‌های بین‌المللی و افزایش ورود کالاها به گمرکات جهانی، سرعت عملیات گمرکی و ترخیص کالاها از اهمیت بیشتری برخوردار است. کنترل حجم بالایی از کالاهای ورودی به گمرکات بسیار زمان‌بر است. از طرفی نیر باقی‌ماندن این حجم از کالا در گمرکات ممکن است موجب فساد یا کاهش ارزش آن شود.
همه‌ی این موارد و پروسه‌های زمان‌بر گمرکی از نکات منفی گمرک سنتی می‌باشد که در نهایت بایستی گمرکات را به سمت الکترونیکی شدن پیش ببرد.
مقالات مرتبط: آشنایی با تخلفات گمرکی
مزایای گمرک الکترونیکی:
با پیشرفت فناوری و تکنولوژی، نمای دیگری از تجارت به وقوع پیوست که تلفیقی از تجارت و تکتولوژی است و تحت عنوان گمرک الکترونیک مطرح می‌شود. این بعد از تجارت نیز باعث تغییرات عمده در فضای گمرکی و ترخیص کالا شد و در نهایت صفحه‌ی جدیدی را تحت عنوان گمرک الکترونیکی باز کرد. وجود اینترنت در معاملات تجاری الکترونیکی، انجام مراحل تخصصی ترخیص کالا از گمرکات را به حداقل می‌رساند. درمورد کالاهایی که تحویل آنها نیازمند تحویل فیزیکی است، با ارسال داده‌های الکترونیکی و قبل از تحویل کالا، ترخیص از گمرک با سرعت و سهولت بیشتر انجام می‌شود. در نتیجه بخاطر سرعت بالای تجزیه و تحلیل داده‌ها، بدون بازرسی فیزیکی امکان خروج محموله از گمرک افزایش می‌یابد.
کلام آخر
با توجه به نقش گمرک در تجارت و به ویژه تجارت جهانی و بین‌الملل، گذر از پروسه‌ی وقت گیر عملیات گمرک سنتی و ورود به فضای گمرک الکترونیک بسیار حائز اهمیت است. محدودیت‌هایی که تجار در گمرک سنتی با آن مواجهند، می‌تواند موجب ضررهای مالی فراوان برای آنان باشد. لذا به روز رسانی سیستم‌های گمرکی و استفاده از اطلاعات و فناوری و تکنولوژی در انجام پروسه‌های مربوطه، تا حد بسیار زیادی جلوی زیان‌های احتمالی را خواهد گرفت. برای دریافت مشاوره با متخصصان سایت یوپرودمی با شماره ۰۹۱۲۰۸۹۶۲۸۹ در تماس باشید.
