صادرات گیاهان دارویی
صادرات گیاهان دارویی یکی از حوزه‌هایی پرطرفدار برای صادرات است. به دلیل شرایط آب و هوایی خاص و ویژه‌ای که ایران از آن برخوردار است، بهره‌مندی از گیاهان دارویی در مقیاس گسترده‌تر چندان دور از انتظار نیست. از گیاهان دارویی برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده میشود اما کاربرد آن محدود به همین مورد نیست؛ بلکه در بسیاری از داروهای صنعتی نیز از گیاهان دارویی استفاده میشود.
درگذشته استفاده از این قبیل گیاهان محدود به گیاهان خود رو بود. اما امروزه با توجه به اهمیت ویژه‌ی آنها، گیاهان با خاصیت دارویی در ابعاد گسترده‌تری کشت می‌شوند. پروسه‌ی پرورش این قبیل گیاهان تا جایی رونق یافته که ایران را بعنوان یک قطب اصلی در جهت صادرات گیاهان دارویی در سطح جهانی مطرح نموده است. همچنین برای خواندن مقاله‌های بیشتر در مورد تجارت می‌توانیم به صفحه بلاگ مراجعه کنید.
اهمیت گیاهان دارویی صادراتی:
همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، بدلیل شرایط اقلیمی متنوع در ایران، کشت گیاهان دارویی با تنوع بالا و در سطح گسترده‌ای در کشور انجام میشود. طبق آمار و ارقام بدست آمده، تنوع گیاهان دارویی در ایران، در پایین‌ترین حد خود بیشتر از ۲ برابر قاره‌ی اروپاست.
بسیاری از این گیاهان نه تنها خاصیت دارویی بلکه از خواص آرایشی، عطری و ادویه‌ای برخوردارند. به همین جهت بسیاری از شرکت‌های داروسازی جهانی، برای تولید داروهای مورد نیاز خود از داروها و گیاهان دارویی ایرانی استفاده می‌نمایند. از جمله‌ی این موارد می‌توان به زعفران، آویشن، مرزه و زیره اشاره کرد.
بنابر احتیاجاتی که شرکت‌های داروسازی خارجی به این قبیل گیاهان دارند، پروش و صادرات گیاهان دارویی روز به روز در حال افزایش است. لذا آگاهی از این گیاهان برای افرادی که مایل به انجام تجارت در این حوزه هستند الزامی است.
قبل از بیان نام گیاهان دارویی، خوب است بدانیم که صادرات آنها به سه صورت اسانس، عرقیجات و روغن صورت می‌گیرد. رایج‌ترین گیاهان صادراتی شامل زیره، بابونه، بومادران، فلفل سیاه، گل ختمی، انیسون، آویشن، مارچوبه، زوفا، کتیرا، زردچوبه، آنغوزه، شیرین بیان، سقز، حنا، زیره سبز، بادرنجبویه، مریم گلی، کرفس وحشی، پرسیاوشان، گز خوانسار، گلی کاسنی، گل گاو زبان، اسطوخودوس، برگ بو و… می‌باشد.
اصلی‌ترین خریداران گیاهان صادراتی کشورهای ترکیه، روسیه، امارات، عمان، ژاپن، آلمان و چین هستند.
مقالات مرتبط: صادرات محصولات کشاورزی
واردات گیاهان دارویی:
علیرغم غنی بودن ایران از لحاظ برخورداری از گیاهان دارویی، برخی گیاهان به شکل ادویه و عرقیجات به کشور وارد می‌شوند. این واردات بیشتر شامل گیاهانی مانند زردچوبه، فلفل، مارچوبه، فلفل سیاه و زیره است و واردات آن از کشورهای افغانستان، هندوستان و پاکستان صورت می‌گیرد.
خبر خوب آنکه به دلیل بهره‌مندی ایران از گیاهان دارویی، واردات آنها به حداقل رسیده است.
شرایط صادرات گیاهان دارویی:
افرادی که مایل به فعالیت‌های صادراتی در حوزه‌ی گیاهان دارویی هستند، بایستی با شرایط این قبیل صادرات و قوانین حاکم بر آن آشنا باشند. برای شروع ابتدا بایستی به اخذ مجوزهای لازم از نهادهای مربوطه اقدام نماییم.
به دلیل ارتباط مستقیمی که این قبیل گیاهان با انسان‌ها و سلامتی آنها دارند، حساسیت‌ها برای صادرات و واردات آنها بیشتر است. این حساسیت‌ها هم از طرف کشورهای مبداء و هم از طرف نهادهای مربوطه در کشورهای مقصد دیده میشود. در همین راستا مراجعه‌ي تولیدکنندگان و صادرکنندگان به برخی نهادهای نظارتی جهت اخذ مجوزهای لازم ضروری است. نهادهایی همچون وزارت بهداشت و درمان، کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت. سازمان مذکور، با بررسی محصولات از نظر استانداردهای گیاهان صادراتی، اقدام به صدور مجوز و تائیدیه‌های لازم می‌نمایند.
علاوه بر دریافت مجوزها، بایستی بر قوانین مدونه در این حوزه نیز اشراف داشته باشیم. در حالت عادی برای تولید یک محصول خوراکی، نیامند رعایت برخی قوانین خاص در این حوزه هستیم. حال اگر بخواهیم این ماده‌ی خوراکی را آماده برای صادرات نماییم شرایط دشوارتر و پیچیده‌تر میشود. آنچه که لازم است به آن توجه شود این است که هر کشوری در زمینه‌ی صادرات و واردات گیاهان دارویی قوانین و مقررات مختص به خود را دارد. لذا برای صادرات در این حوزه، نه تنها قوانین داخلی بلکه قوانین کشورهای مقصد را نیز بایستی مدنظر قرار دهیم.
با توجه به سود سرشاری که صادرات این محصولات دارد، لازم است تاجران به ویژه تاجران ایرانی، به دنبال یادگیری قوانین مربوط به این شاخه از تجارت باشند.
مقالات مرتبط: اسناد تجاری
مشکلات صادرات گیاهان دارویی:
۱. برندینگ و بازاریابی ضعیف:
علیرغم اینکه کشور ما از پتاسیل خوبی برای پرورش و صادرات گیاهان دارویی برخوردار است، یکی از مسائلی که کمبود آن کاملا حس میشود نبود برندینگ مناسب در این زمینه است. این موضوع باعث میشود کشورهای خارجی با استفاده از گیاهان صادراتی ما، برندسازی شخصی نمایند و با مبلغی بیشتر به صادرات آن بپردازند.
بازاریابی در این زمینه نیز بایستی به شکل مناسب انجام شود تا در نتیجه‌ی آن، صادرات بر اساس نیاز مصرف‌کننده انجام شود. عملیات بازاریابی شامل فعالیت‌هایی مانند انبارداری، حمل و نقل، بسته‌بندی و تبدیل است.
۲. بسته‌بندی:
برخلاف توانمندی ایران در تولید گیاهان دارویی، متاسفانه در بخش بسته‌بندی این گیاهان بسیار ضعیف عمل می‌کند. صادرات این گیاهان بصورت فله‌ای انجام میشود و این در بازارهای هدف به ضرر ما است؛ چرا در کشور واردکننده مثلا امارات، بسته‌بندی شده و با قیمت بالاتر به فروش می‌رسد. ضمن اینکه عدم بسته بندی مناسب موجب از بین رفتن کیفیت گیاهان صادراتی ما با سایر گیاهان صادراتی میشود.
۳. خام فروشی:
خام فروشی از جمله آسیب‌هایی است که می‌تواند اقتصاد ما را با شکست مواجه سازد. ارسال گیاهان دارویی بصورت خام به سایر کشورها، باعث میشود که در کشورهای هدف بصورت فرآوری شده و بصورت داروهای گیاهی مورد عرضه قرار بگیرند. درحالی که تولید و عرضه‌ی گیاهان دارویی با ضابطه‌ی مناسب می‌تواند موجب ارزآوری برای کشور شود.
کلام آخر
بهره‌مندی از پتانسیل‌های اقلیمی موجب پرورش گیاهان دارویی در سطح وسیع شده است. با این حال بدلیل عدم رعایت سیاست‌گذاری‌های مناسب در این زمینه، آنطور که باید و شاید در زمینه‌ی ارز آوری از طریق صادرات گیاهان دارویی موفق عمل نکرده‌ایم. توجه به استانداردهای جهانی در این حوزه، آشنایی با قوانین و مقررات مربوطه، ایجاد مزیت‌های رقابتی، بازاریابی صحیح و بسته‌بندی‌های مناسب می‌تواند راه را برای صادرات در این حوزه هموارتر کند. برای دریافت مشاوره با متخصصان سایت یوپرودمی با شماره ۰۹۱۲۰۸۹۶۲۸۹ در تماس باشید.
