تحقیقات بازار یا مطالعات بازار یکی از ابزارهای مهمی است که شرکت‌ها برای شناسایی نیازهای مشتریان و بهترین راهکارهای فروش و بازاریابی به آن نیاز دارند. با توجه به ویژگی‌های بازار رقابتی و روش‌های مطالعات بازار، شرکت‌ها می‌توانند به بهترین راهکارهای فروش و بازاریابی دست یابند و با رقبا رقابت کنند.همچنین برای خواندن مقاله‌های بیشتر در مورد بازاریابی می‌توانیم به صفحه بلاگ مراجعه کنید.
تحقیقات بازار یا مطالعات بازار چیست؟
تحقیقات بازار به معنی مجموعه فعالیت هایی است که به منظور بررسی نتیجه‌ی تولید و ارائه‌ی کالا و خدمات در بازار انجام می‌شود. در این تحقیقات که مستقیما بر روی مشتریان صورت می‌گیرد، بررسی می‌شود که یک محصول و یا خدمت تا چه اندازه می‌تواند نیازهای مشتریان را رفع نماید. همچنین انتظارات مشتریان از یک محصول و خدمت نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.
این تحقیقات به سازمان‌ها و کسب و کارها در انتخاب بازار هدف خود و میزان موفقیت یا شکست در حوزه‌ی فعالیت انتخابی و عرضه‌ی کالا و محصولات کمک می‌کند.
بنابراین مطالعات بازار به فرایند جمع آوری و تحلیل اطلاعات بازار و مشتریان به منظور درک بهتر نیازها، تقاضاها، رفتارها و ترجیحات بازار و مشتریان اشاره دارد. این اطلاعات به شرکت‌ها کمک می کنند تا بهترین استراتژی بازاریابی را برای رقابت در بازار پیدا کنند. مطالعات بازار می تواند شامل جمع آوری اطلاعات از منابع مختلفی مانند مشتریان، رقبا، تحلیل بازار، رفتار مصرف کننده و شناخت جامعه باشد.
مقالات مرتبط: بنچمارک چیست؟
روش های تحقیقات بازار (مطالعات بازار)
در این بخش، به بررسی جامعه‌ای از مشتریان، رقبا، محصولات و خدمات مشابه و همچنین شرایط بازار پرداخته می‌شود. تحلیل بازار شامل تحلیل SWOT است که در آن عوامل قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها از شرکت و بازار مورد بررسی قرار می‌گیرند. همچنین، تحلیل PESTEL نیز به بررسی عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناوری، محیطی و قانونی در بازار می‌پردازد. این تحلیل‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا بهترین راهکارها را در برابر رقبا انتخاب کنند و راه‌های موفقیت را برای خود پیدا کنند.
تحقیقات اولیه:
انجام تحقیقات اولیه توسط گروهی از افراد در سازمان که برای انجام همین امر تعیین شده‌اند انجام می‌شود. این تحقیقات منحصر به فردند و به هر کسب و کار، برای بازار هدف مربوط به خودش اطلاعات لازم را ارائه می‌کند. انجام تحقیقات اولیه توسط طراحی پرسشنامه‌های لازم و نظرسنجی در این زمینه صورت می‌گیرد و در تدوین استراتژی‌های سازمانی و کسب و کار تاثیرگذار خواهد بود.
تحقیقات ثانویه:
اینگونه تحقیقات برخلاف گروه قبل بصورت غیرمستقیم انجام می‌شوند. یعنی با استفاده از تحقیقات، مقالات و گزارش‌های صورت گرفته توسط سایر کسب و کارها، اطلاعاتی در رابطه با بازار هدف، رقبا و چالش‌های احتمالی کسب می‌کنیم.
روش‌های کمی:
در این روش، با استفاده از آمار و ارقام که ناشی از بررسی پرسشنامه‌هاست به اطلاعاتی در زمینه‌ی بازار دست می‌یابیم. البته متاسفانه کسب اطلاعات از این روش، به میزان کافی نخواهد بود.
روش‌های کیفی:
در روش کیفی به چرایی و علت رفتار مشتریان دست می‌یابیم. در واقع استفاده از این روش، شیوه‌ای است برای فهمیدن علت اینکه چرا مشتریان برند ما را انتخاب کرده‌اند، یا چرا ما را انتخاب نکرده‌اند، میزان رضایت یا عدم رضایت آنان را متوجه خواهیم شد و بطور کلی شناخت نسبی نسبت به مشتریان و نیاز بازار هدف کسب می‌نماییم.
نیازها و تقاضاهای بازار: تحلیل SWOT
تحلیل SWOT به شرکت‌ها کمک می‌کند تا نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای خود را در بازار بررسی کنند. با بررسی این عوامل، شرکت‌ها می‌توانند بهترین راهکارهای بازاریابی و فروش را پیدا کنند. نیازها و تقاضاهای بازار نیز برای شرکت‌ها بسیار مهم هستند. شرکت‌ها باید با تحقیقات مناسب در بازار، نیازها و تقاضاهای مشتریان خود را شناسایی کنند تا بتوانند محصولات و خدمات بهتری را ارائه دهند.
بازاریابی و تبلیغات: روش‌های تحقیق بازار
برای بهترین بازاریابی و تبلیغات، شرکت‌ها نیاز به تحقیقات مناسب در بازار دارند. با تحلیل دقیق داده‌های بازار و رفتار مشتریان، شرکت‌ها می‌توانند بهترین راهکارهای تبلیغاتی را پیدا کنند. روش‌های تحقیق بازار می‌توانند شامل مصاحبه با مشتریان، تحلیل رفتار خرید، جستجوی اطلاعات بازار و تحلیل رقبا باشد.
شناخت مشتری: تحلیل رفتار خرید و رفتار بازاریابی
این امر به شرکت‌ها کمک می‌کند تا نیازهای واقعی مشتریان خود را شناسایی کنند و با بررسی رفتار خرید و رفتار بازاریابی می‌توانند به بهترین راهکارهای فروش و بازاریابی دست یابند.
نظرسنجی و مطالعات بازار: انواع و روش‌ها
نظرسنجی و مطالعات بازار از ابزارهای مهمی هستند که به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا نیازها و تقاضاهای مشتریان خود را شناسایی کنند و بهترین راهکارهای بازاریابی و فروش را پیدا کنند. انواع نظرسنجی می‌توانند شامل نظرسنجی تلفنی، آنلاین، حضوری و پستی باشد. همچنین، روش‌های مطالعات بازار نیز می‌توانند شامل مصاحبه، مشاهده، تحلیل رفتار خرید و تحلیل رقبا باشند.
تحلیل رقبا: شناخت رقبا و روش‌های تحلیل آنها
تحلیل رقبا برای شرکت‌ها بسیار مهم است. با شناخت رقبا و روش‌های تحلیل آنها، شرکت‌ها می‌توانند به بهترین راهکارهای بازاریابی و فروش دست یابند. در این تحلیل، شرکت‌ها باید به عواملی مانند رقابت‌های موجود، نقاط قوت و ضعف رقبا، روش‌های بازاریابی و تبلیغات و هزینه‌های رقبا در بازار توجه کنند.
مقالات مرتبط: تحلیل رقبا در کسب و کار
اهمیت تحقیقات بازار:
انجام تحقیقات بازار از بهترین روش‌ها برای شناسایی مشتری، رضایت مشتری، جلوگیری از کاهش مشتری و رونق کسب و کار است. در ادامه به برخی از موارد اهمیت تحقیقات بازار اشاره می‌کنیم:
۱. ارائه‌ي اطلاعات:
تحقیقات بازار اطلاعات مهم و با ارزشی را درباره‌ی کالاها، خدمات، مشتریان و بازار هدف به ما ارايه می‌دهند. بنابراین به ما کمک می‌کنند بهترین استراتژی را برای انجام فعالیت‌های تجاری خود در پیش گیریم.
۲. مشتری محوری:
به شناخت نیاز و درک خواستهي مشتریان کمک می‌کند. بنابراین موجب می‌شود کالا و خدمات تولیدی ما متناسب با خواسته و نیاز مشتری بوده و رضایت حداکثری او را به دنبال داشته باشد.
۳. پیش بینی‌ها:
با درک نیاز و خواستهي مشتری، همچنین با شناخت بازار و شرایط ارائه‌ی محصولات، پیش‌بینی مناسب از میزان فروش، سود و زیان را برای ما فراهم می‌کند.
۴. مزیت رقابتی:
تحقیقات بازار همیشه ما را یک قدم جلوتر از سایر رقبایمان قرار می‌دهد. یعنی موجب می‌شود با درکی که از مشتریان داریم، همواره بهترین و به روزترین تولیدات را متناسب با نیاز و خواست مشتری آماده‌ی عرضه داشته باشیم.
تحقیقات بازار بین‌المللی:
از شاخه‌های مهم تحقیقات بازار، تحقیق بازارهای بین‌المللی است. کسب و کارهایی که قصد توسعه‌ی فعالیت‌های تولیدی و اقتصادی خود و ورود به بازار جهانی را دارند، قبل از ورود به این حوزه بایستی تحقیقات خود را در رابطه با بازار کشور هدف انجام داده باشند. در این تحقیقات میزان نیازمندی یک کشور به ارائه‌ی کالا و یا خدمتی خاص، میزان فروش، مشتریان بالقوه و سایر مواردی از این قبیل مورد بررسی قرار می‌گیرد. ورود به بازارهای جهانی بدون مطالعه و تحقیقات بنیادین در این زمینه، می‌توان یک کسب و کار را با شکست مواجه سازد.
برای نتیجه بخش بودن تحقیقات بازار بین‌المللی، رعایت ۴ نکته ضروری است:
۱. رصد بازار:
در این زمینه به بررسی روند صادرات و واردات کالاها در کشورهای هدف، بررسی وضعیت ۲ تا ۵ ساله‌ی بازار آنها، بررسی وضعیت بازار در زمان رکود و در زمان رشد اقتصادی و بررسی بازارها و کسب و کارهای جدید برای سرمایه گذاری می‌پردازیم.
۲. پتانسیل بازار:
در پتانسیل بازار میزان تقاضای مشتریان، میزان صادرات و مصرف کالاها، عوامل فرهنگی و اجتماعی در ارائه و عرضه‌ی کالاها و خدمات مورد بررسی قرار می‌گیرد.
۳. نتیجه گیری:
نتیجه گیری از اطلاعات ناشی از تحقیقات به عمل آمده و مقایسه‌ی آنها با شرکت‌های رقیب، اطلاعات مفیدی در زمینه‌ي نوع ارائه‌ي کالا و خدمات، استفاده از برند خاص و درک سلیقه و تقاضای مشتریان به ما خواهد داد.
۴. نوآوری در بازاریابی:
در این زمینه از ابزارهای جدید بازاریابی استفاده می‌شود. در بازاریابی، انتخاب و بررسی بازار هدف، آماده کردن بازار برای ارائه‌ي کالا و خدمات، شناسایی کانالهای فروش و فروشندگان و به طور کلی تجاری سازی محصولات انجام می‌شود.
اهمیت تحقیقات بازار بین‌المللی:
این تحقیقات بهترین و جدیدترین فرصت‌های کاری را در جهان به ما نشان می‌دهد. مارا در انتخاب بهترین زمان و مکان برای سرمایه گذاری راهنمایی می‌نماید. این تحقیقات همچنین به بازاریاب های بین‌المللی برای انتخاب و بکارگیری بهترین ایده‌ها در بازاریابی کمک می‌کند. بطور کلی اطلاعات حاصل از تحقیقات بازار بین المللی، بهترین استراتژی‌ها را برای ورود به بازار صادرات و واردات جهانی، برنامه‌ي توسعه و هدایت کارکنان در اختیار مدیران بین‌المللی و صاحبان کسب و کارها قرار می‌دهد.
مراحل تحقیقات بازار:
۱. مشخص کردن بازار هدف:
برای تعیین بازار هدف ابتدا لازم است محیطی که در آن قصد انجام تحقیقات را داریم مشخص نماییم. این کار نیز نیازمند بررسی و شناخت مشتریان هدف است. برای این منظور نیز بایستی به بررسی جنسیت، سن، محدوده‌ی سنی و سایر ویژگی‌های شخصیتی مشتریان هذف خود بپردازیم.
۲. ارتباط با مشتریان هدف:
بعد از آشنایی با مشتریان هدف باید بتوانیم با آنان در تعامل باشیم. اگر کسب و کارمان دارای سابقه بوده و مشتریانی نیز داشته‌ایم، پیدا کردن و تعامل با آنان راحت‌‌تر است. اما برقراری ارتباط با مشتریان در ابتدای کسب و کار نیازمند استفاده از ساز و کارهای دیگری است.
برای این منظور می‌توانیم از روش‌های زیر استفاده نماییم:
ایجاد باشگاه مشتریان
انجام مصاحبه تلفنی
تدوین و استفاده از فرم‌های رضایت مشتری
تدوین پرسشنامه
۳. تهیه‌ی پرسشنامه:
تدوین پرسشنامه از موثرترین روش‌های دست‌یابی به اطلاعات مهم و کاربردی در زمینه‌ی خدمات‌رسانی کسب و کار ما ارائه خواهد بود. هدف از تدوین پرسشنامه می‌تواند مواردی از قبیل آگاهی از برند، کیفیت محصولات، سلیقه‌ي مشتریان، قیمت‌گذاری و… باشد.
از سری ویژگی‌های یک پرسشنامه‌ی مفید و کاربردی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سوالات مختصر و در عین حال در برگیرنده‌ی اطلاعات کامل و مفید باشد.
سوالات واضح و شفاف باشند.
طراحی سوالات به شکل هدفمند بوده و به توانمندی‌های سازمان اضافه نماید.
به ویژگی یا بخشهای خاص و مشخصی مربوط باشد و صرفا نگاهی کلی به قابلیت‌ها و بخشهای مختلف سازمان ارائه ننماید.
۴. تحقیق درباره‌ی رقبا:
انجام تحقیقات درباره‌ی رقبا از آن جهت که منبع کامل و موثقی در رابطه با آن وجود ندارد، به مراتب دشوارتر خواهد بود. ضمن اینکه به دلیل رعایت حریم خصوصی کسب و کارها، از حساسیت‌های بیشتری نیز برخوردار است. بطور کلی انجام تحقیق درباره‌ی رقبا با استفاده از شبکه‌های اجتماعی، بررسی میزان سهم آنان در بازار، پرس و جو از مشتریانشان امکان پذیر است.
۵. تجزیه و تحلیل داده‌ها:
تجزیه و تحلیل داده‌ها بعد از تکمیل تحقیقات و پرشسنامه‌ها، به دو روش کمی و کیفی انجام می‌شود.
۶. نتیجه گیری:
پس از انجام فرآیند تحقیقات و تجزیه و تحلیل داده‌هایی که در طی این فرآیند به دست آمده، به نتیجه گیری از یافته‌ها می‌پردازیم. برای نتیجه گیری ابتدا داده‌ها را دسته بندی و سپس به کمک مشاوران مجموعه، نتایج حاصل از آن را در ابعاد مختلف سازمان بکار می‌بریم.
مزایای تحقیقات بازار یا مطالعات بازار
مطالعات بازار برای کسب و کارها مزایای متعددی دارد که شامل موارد زیر است:
شناخت بهتر بازار: با انجام مطالعات بازار، کسب و کارها می توانند بازار و مشتریان خود را بهتر شناسایی کنند و با اطلاعات دقیق تر، تصمیمات بهتری برای بهبود کسب و کار خود اتخاذ کنند.
افزایش فروش: این روش به کسب و کارها کمک می کند تا محصولات و خدمات خود را بهتر بازاریابی کنند و در نتیجه فروش خود را افزایش دهند.
کاهش ریسک: با استفاده از این روش، کسب و کارها می توانند ریسک های مربوط به اطلاعات نادرست در مورد بازار و مشتریان خود را کاهش دهند و تصمیمات بهتری در زمینه توسعه و بهبود کسب و کار خود اتخاذ کنند.
بهبود رابطه با مشتریان: با این روش، کسب و کارها می توانند بهترین راهکارها را برای بهبود رابطه با مشتریان پیدا کرده و در نتیجه، مشتریان خود را حفظ کنند.
شناسایی فرصت های جدید: این روش به کسب و کارها کمک می کند تا فرصت های جدیدی را در بازار پیدا کنند و با بهره برداری از آنها، توسعه و رشد خود را تضمین کنند.
تعیین قیمت مناسب: مطالعات بازار به کسب و کارها کمک می کند تا قیمت مناسبی برای محصولات و خدمات خود تعیین کنند و از رقبای خود جلوگیری کنند.
در کل، مطالعات بازار برای هر کسب و کاری بسیار حیاتی است و باید به دقت و با استفاده از ابزارهای مناسب انجام شود.
معایب تحقیقات بازار یا مطالعات بازار
مطالعات بازار یکی از روش‌های مهم برای درک بهتر بازار و مشتریان است، اما مانند هر روش دیگری، دارای مزایا و معایبی است. در اینجا به برخی از معایب مطالعات بازار اشاره می‌کنیم:
۱. هزینه‌های بالا:
مطالعات بازار می‌تواند هزینه‌های بسیاری را برای سازمان ایجاد کند، از جمله هزینه‌های مربوط به طراحی و اجرای برنامه تحقیقاتی، هزینه‌های نیروی انسانی، هزینه‌های مربوط به نرم‌افزارهای تحلیلی و غیره.
۲. زمان‌بر بودن:
مطالعات بازار برای جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها زمان بسیاری صرف می‌شود. برخی از محصولات و خدمات نمی‌توانند منتظر تحلیل داده‌های تحقیقاتی بمانند و نیاز دارند تا به سرعت عرضه شوند.
۳. پاسخ‌های ناکافی:
در برخی موارد، مطالعات بازار نتایج دقیقی نمی‌دهد و پاسخ‌هایی که از مشتریان دریافت می‌شوند ممکن است کاملاً صحیح نباشند یا با نیمی از مسائل واقعی بازار مغایرت داشته باشند. این مسئله می‌تواند باعث بروز خطاهای بزرگ در تحلیل داده‌های مطالعات بازار شود.
۴. وابستگی به مشتریان:
در برخی موارد، مطالعات بازار ممکن است به مشتریان وابسته شود و اگر مشتریان در نظر خود تغییراتی ایجاد کنند، داده‌های تحقیقاتی نامعتبر خواهد شد. همچنین، در برخی موارد، مشتریان ممکن است نتوانند به درستی به سوالات تحقیقاتی پاسخ دهند یا در ارائه پاسخ‌ها کاستی داشته باشند که باعث بروز خطاهای در تحلیل داده‌ها شود.
۵. شیفتگی به داده‌ها:
در برخی موارد، مطالعات‌بازار ممکن است با داده‌های گذشته برخورد کند و به اشتباه به نتایج مشابه در آینده نتیجه بگیرد. این مشکل باعث شده است تا مطالعات بازار به تنهایی به عنوان روشی کامل برای تحلیل بازار در نظر گرفته نشود و باید به همراه روش‌های دیگری مانند تجزیه و تحلیل صنعت و رقبا و غیره استفاده شود.
در نهایت، باید به این نکته توجه داشت که مطالعات‌بازار در صورت انجام صحیح، می‌تواند به تجارت شما کمک کند و برای بهبود فرآیندهای کسب و کار، بهینه‌سازی محصولات و خدمات و جذب مشتریان جدید بسیار مفید است.
مقالات مرتبط: بنچمارک مدیریت چیست؟
کلام آخر
مطالعات بازار و تحقیقات بازار برای شرکت‌ها بسیار مهم است. با انجام تحقیقات مناسب در بازار، شرکت‌ها می‌توانند به بهترین راهکارهای فروش و بازاریابی دست یابند و با رقبا رقابت کنند.
ویژگی‌های بازار رقابتی برای شرکت‌ها باید مورد بررسی قرار گیرد و روش‌های مناسب برای رقابت با رقبا باید تعیین شود. همچنین، با استفاده از ابزارهایی مانند نظرسنجی و تحلیل رقبا، شرکت‌ها می‌توانند به شناخت بهتری از مشتریان و بازار دست یابند و به بهترین راهکارهای بازاریابی و فروش دست یابند. برای دریافت مشاوره با متخصصان سایت یوپرودمی با شماره ۰۹۱۲۰۸۹۶۲۸۹ در تماس باشید.
