اسناد تجاری
سند در اصطلاح قانونی نوشته‌ای است که در محکمه قابل استناد باشد و با آن می‌توان قرارداد و تعهد را ثابت کرد. این اسناد تجاری از لحاظ اعتبار به دو دسته‌ی عادی و رسمی تقسیم می‌شوند. همچنین برای خواندن مقاله‌های بیشتر در مورد تجارت می‌توانیم به صفحه بلاگ مراجعه کنید.
اسناد تجاری:
برای سند تجاری تعریف مشخصی بیان نشده اما می‌توان اسناد تجاری را چنین بیان کرد که این اسناد جایگزین پول نقد هستند و از آنها در جهت پرداخت استفاده می‌شود. در حقیقت در روابط بازرگانی و تجاری کاربرد زیادی دارند. باید بدانیم سند تجاری نوشته‌ای است که از حمایت قانون گذار برخوردار می‌باشد و علاوه بر کاربرد تجاری شامل اوصاف تجاری می‌شود. باتوجه به تعریفی که بیان شد فقط سفته، برات، چک دارای این خصوصیات هستند.
اوصاف اسناد تجاری:
اسناد تجاری طبق تعریف و مفهوم خاص خود که شامل سفته، برات، چک می‌شوند، در قانون دارای خصوصیاتی هستند که مهمترین آن ها را بیان می‌کنیم.
۱. قابلیت واگذاری:
این قابلیت به صاحبان اسناد تجاری اجازه می‌دهد که آنها را به آسانی به دیگری انتقال دهند. اگر سند تجاری در وجه حامل نوشته شده باشد، به راحتی با انجام داد و ستد واگذار می‌شود. اما اگر در وجه فرد مشخصی باشد در صورتی می‌توان آن را واگذار کرد که آن فرد سند را پشت نویسی و امضاء کند.
۲. انعکاس طلب در سند:
باید بدانیم که سند تجاری خود مال نیست و نماینده‌ی مال محسوب می‌شود. یعنی معرفی کننده‌ی طلبی است که در آن نوشته شده است و صاحب سند برای ثابت کردن طلب خود باید آن را عرضه کند. البته برای تنظیم این اسناد شرایطی توسط قانونگذار تعیین شده که درصورت به کار نبستن آنها، سند معتبر نمی‌باشد.
مقالات مرتبط: صادرات گیاهان دارویی
۳. مرور زمان:
صاحب سند تجاری باید طی زمان مشخصی از روش مراجع قضایی برای وصول حق خود اقدام کند. در غیر این صورت شکایت او قابلیت رسیدگی ندارد و دلیل آن این است که حقی که برای مدت طولانی مطالبه نشده، حقی زنده و ثابت محسوب نمی‌شود. طبق قانون، مدت مطالبه حق از زمان صدور گواهی عدم پرداخت یا زمان آخرین اقدام حقوقی به مدت ۵ سال می‌باشد. ولی اگر در این مدت بدهکار به بدهی خود اقرار کند، این زمان از تاریخ اقرار او محاسبه می‌شود.
۴. مزایای قانونی:
برخورداری از مزایای قانونی مهم ترین ویژگی یک سند تجاری است. این مزایا عبارتند از:
۱. حق انتخاب دادگاه:
یعنی دارنده سند می‌تواند برای اقامه شکایت به یکی از دادگاه‌های محل زندگی صادرکننده سند مراجعه کند.
۲. درخواست تامین خواسته:
اگر دارنده‌ی سند در زمان قانونی اقامه دعوا کند و گواهی عدم پرداخت بگیرد، می‌تواند بدون پرداخت خسارت، قرار تامین خواسته و توقیف اموال صادرکننده سند را بگیرد. گفتنی است که مهلت قانونی مشخص برای این کار در خصوص سفته و برات ده روز است. و برای چک اگر محل صدور و پرداخت یک شهر باشد پانزده روز و اگر دو شهر مختلف باشد طی ۴۵ روز باید گواهی عدم پراخت دریافت شود.
۳. مسئولیت تضامنی برای مسئولان سند تجاری:
یعنی اگر به دارنده‌ی سند وجه آن پرداخت نشود، هریک از مسئولین آن سند در کل سند ضامن هستند و اگر یکی از آنها وجه را پرداخت کرد، مسئولیت از ضامنین برداشته می‌شود.
جنبه شکلی:
درقانون برای تنظیم انواع سند تجاری فرم و شکل خاصی بیان شده است که باید حتما از طرف صادرکننده رعایت شود. درصورت رعایت نکردن آنها، این اسناد دیگر تجاری نیستند و از حمایت‌های قانون تجارت در مورد اسناد تجاری برخوردار نمی‌باشند. مثلا در قانون تجارت آمده است که برای تنظیم سفته، باید حتما تاریخ صدور، تاریخ پرداخت، مبلغ با تمام حروف، نام گیرنده و مهر یا امضای صادرکننده درج شود. درغیر این صورت آن سفته فقط یک وعده معمولی مدنی است و از مزایای قانون تجارت بهره نمی‌برد.
مقالات مرتبط: صادرات محصولات کشاورزی
انواع اسناد تجاری:
۱. سفته:
طبق ماده ۳۰۷ قانون تجارت فته طلب یا سفته سندی است که براساس آن صادرکننده متعهد می‌شود مبلغی را در تاریخ مشخص یا به صورت عندالمطالبه در وجه فردی مشخص یا حامل پرداخت کند.
علاوه بر این باید بدانیم که دارنده سفته باید در موعد مشخص برای وصول آن اقدام کند و اگر وجه به او پرداخت نشد، حداکثر ظرف مدت ده روز باید برای واخواست یا اعتراض اقدام نماید. واخواست شکایتی است که برعلیه صادرکننده تنظیم می‌شود و باید در برگه‌های مخصوصی به او ابلاغ شود.
۲. برات:
سندی است که طبق آن صادرکننده به دیگری دستور می‌دهد تا در زمان مشخص یا عندالمطالبه مبلغ معینی را به شخص ثالث یا حواله کرد او تقدیم کند.
باید بدانیم که برات از مهمترین ابزار پرداخت وجه و اسناد تجاری محسوب می‌شود که در کسب اعتبار در معاملات داخلی و خارجی نقش مهمی دارد. شخصی که به شخصی دیگر بدهکار است و وجهی را نزد دیگری دارد که هنوز سر رسید پرداخت آن نرسیده است، می‌تواند به وسیله برات پرداخت بدهی خود را به کسی که نزد او وجهی دارد واگذار کند و به این شکل در یک نوبت جابه‌جایی پول صرفه جویی کند.
۳. چک:
یک سند تجاری است که در آن صادرکننده می‌تواند از موجودی حساب خود در بانک، مبلغی را در زمان معین به شخص موردنظر پرداخت کند. طبق قانون، در چک باید محل و تاریخ صدور و مبلغ به حروف و عدد درج شود و به امضای صادرکننده برسد. همچنین پرداخت وجه آن نباید دارای وعده باشد.
کلام آخر
به دلیل ارتباط تنگاتنگی که معاملات تجاری با اسناد تجاری دارند و ما پیوسته با تبادلات این اسناد مواجهیم، یادگیری قوانین حاکم بر این اسناد، برای انجام معاملات مطمئن لازم و ضروری است. برای دریافت مشاوره با متخصصان سایت یوپرودمی با شماره ۰۹۱۲۰۸۹۶۲۸۹ در تماس باشید.
