بوم مدل کسب و کار یک ابزار قدرتمند است که به کارآفرینان کمک می کند تا به بهترین شکل ممکن کسب و کار خود را به صورت جامع و کارآمد طراحی کنند. در حالی که بیزینس پلن به عنوان یک سند طراحی استراتژی کسب و کار بسیار حائز اهمیت است. اما بوم مدل کسب و کار در واقع یک نمودار ساده و کاربردی است که به کارآفرینان امکان می دهد بر روی عناصر اساسی کسب و کار خود تمرکز کنند و به صورت جامع نحوه تولید، توزیع، فروش و تأمین درآمد را مشخص کنند.

بوم مدل کسب و کار در واقع یک شکل ساده و کاربردی است که کارآفرینان می توانند با استفاده از آن، یک نگاه جامع به کسب و کار خود داشته باشند. در این نمودار، عناصر اصلی کسب و کار شامل منابع کلیدی، فعالیت های کلیدی، پیشنهاد و مشتریان، ساختار هزینه ها و درآمدها، با جزئیات توضیح داده می شوند و روابط بین آنها به صورت واضح نشان داده می شوند.

در این مقاله قصد داریم با بررسی بوم مدل کسب و کار، مفاهیم آن را توضیح دهیم. سپس به بررسی اجزای اصلی بوم مدل کسب و کار، کاربردها و مزایای آن بپردازیم. در نهایت نیز به بررسی چگونگی طراحی بوم مدل کسب و کار برای کسب و کار خود خواهیم پرداخت. همچنین برای خواندن مقاله‌های بیشتر در مورد سازمان کسب و کار می‌توانید به صفحه مقالات مراجعه کنید.

بوم مدل کسب و کار چیست؟

مدل بوم کسب و کار (Business Model Canvas) یک ابزار کارآمد برای توصیف بوم کسب و کار است که توسط الکساندر اوسترالدر و ایوی یونج در سال ۲۰۰۸ ارائه شد. این مدل شامل ۹ بخش کلیدی است که به صورت یک صفحه نمایش داده می‌شوند. و این ابزار به کارآفرینان و تیم‌های کسب و کار کمک می‌کند تا به صورت شفاف و قابل فهمی بوم کسب و کار خود را توصیف کنند و به ارتقای آن بپردازند. 

در این مدل، تمرکز بر پوشش دادن تمام جنبه‌های کسب و کار است، از این جمله محصولات، مشتریان، مدیریت، درآمد و هزینه‌ها و توزیع می باشد. برای استفاده از این مدل، تیم کسب و کار ما نیاز دارد تا یک پرده سفید و بزرگ و تعدادی قلم نوشتاری در اختیار داشته باشد. در این پرده، تیم ما باید نقاط قوت و ضعف کسب و کار خود را مورد بررسی قرار دهند، محصولات و خدمات خود را معرفی کنند. همچنین مشتریان خود را تعریف کنند و برنامه‌های توزیع و درآمد خود را ارائه دهند. با به کار گیری بوم مدل کسب و کار، تیم ما قادر خواهد بود بهترین تصمیمات را در خصوص گسترش کسب و کار خود بگیرد و به نتیجه‌ گیری بهتر در خصوص اهداف و استراتژی‌های مورد نظر خود دست یابد.

در کل، بوم مدل کسب و کار یک ابزار کاربردی است که می‌تواند برای هر نوع کسب و کاری مفید باشد. با استفاده از این مدل، شرکت‌ها می‌توانند به بهبود برنامه‌ ریزی و مدیریت کسب و کار خود بپردازند و برای تحقق اهداف خود بهترین تصمیمات را بگیرند. در کنار این، استفاده از این مدل می‌تواند بهبود پذیرش محصولات و خدمات شرکت‌ها توسط مشتریان نیز به همراه داشته باشد.

۹ اجزا بوم مدل کسب و کار:

۱- Segment of the market: بازار هدف کسب و کار را شناسایی می‌کند و به توسعه راهبردهای بازاریابی کمک می‌کند.

۲- Value proposition: بیان می‌کند که چگونه محصول یا خدمات کسب و کار به مشتریان خود ارائه می‌شود و به چه نیازهایی آن‌ها پاسخ می‌دهد.

۳- Channels: راه‌های توزیع محصولات یا خدمات کسب و کار را تعیین می‌کند.

۴- Customer relationships: روش‌های برقراری ارتباط با مشتریان را بیان می‌کند.

۵- Revenue streams: درآمد‌هایی که از محصولات یا خدمات کسب و کار حاصل می‌شود را شناسایی می‌کند.

۶- Key resources: منابع اساسی برای ارائه محصولات یا خدمات کسب و کار را شناسایی می‌کند.

۷- Key activities: فعالیت‌های اصلی کسب و کار را بیان می‌کند.

۸- Key partnerships: شراکت‌هایی که کسب و کار با دیگران برای تامین منابع، محصولات یا خدمات بسته می‌شود را بیان می‌کند.

۹- Cost structure: هزینه‌هایی که برای ارائه محصولات یا خدمات کسب و کار شامل می شود.

بخش های بوم مدل کسب و کار:

۱. مشتریان: مشتریان نقش مهمی در بوم کسب و کار دارند و در بخش اول باید به شناخت مشتریان پرداخته شود. شناخت مشتریان شامل جزئیاتی مانند سن، جنسیت، شغل، طبقه اجتماعی، تفضیلات، نیازها و مشکلات آن‌ها می‌باشد. در این بخش، باید نیازها و مشکلات مشتریان شناسایی و بررسی شوند تا بتوان با ارائه راهکارهای مناسب، نیازهای آن‌ها را برطرف کرد و از آن‌ها رضایت بخشید.

۲. پیشنهادات محصول و خدمات: در بخش دوم بوم کسب و کار، محصولات و خدمات ارائه شده توسط شرکت شناسایی و شرح داده می‌شود. باید به طور دقیق به شرح و ویژگی‌های محصولات و خدمات پرداخته شود و با جزئیات بیشتری درباره کیفیت، قیمت، ارزش افزوده و مزایای استفاده از محصولات و خدمات، مطالبات مشتریان را برآورده کرد.

۳. رقبا: رقبا نقش مهمی در بوم کسب و کار دارند و باید به طور دقیق شناخت آن‌ها و رقابت‌های صورت گرفته با آن‌ها مورد بررسی قرار گیرد. باید به تفاوت‌ها و مزایا و معایب رقبا پرداخته شود و راهکارهای مناسب برای بهبود عملکرد بوم کسب و کار ارائه شود.

۴. شرایط بازار: در این بخش، شرایط بازار، تحولات روزمره و عوامل بیرونی که تاثیر بر روی بوم کسب و کار دارند مورد بررسی قرار می‌گیرند. شرایط بازار شامل می شود.

مراحل استفاده از بوم مدل کسب و کار

ابتدا شرکت ما باید ارزش ها و اهداف خود را مشخص کند.

سپس در مرحله دوم، شرکت ما باید به دنبال یافتن کارکنان با توانمندی‌های لازم برای ایجاد و اجرای استراتژی‌های بیزینسی خود باشد. همچنین، باید سعی کند به تیم خود ارزش و فرصت‌هایی را ارائه کند تا آن‌ها تحرک بیشتری در راستای اهداف شرکت داشته باشند.

در مرحله بعدی، شرکت ما باید به دنبال روش‌هایی برای ایجاد و افزایش فروش خود باشد. برای مثال، می‌تواند به تبلیغات بیشتر در رسانه‌های مختلف، بهبود تجربه مشتری، افزایش ارتباط با مشتریان و بهبود کیفیت محصولات و خدمات خود فکر کند.

در مرحله آخر، شرکت ما باید سعی کند به حداکثر ارزش‌های خود رسیده و از رقابت‌ها پیشی گرفته و نوآوری‌های خود را بروز دهد. همچنین به بهبود فرایند‌های خود برای افزایش بهره‌ وری، کاهش هزینه‌ها و بهبود کیفیت محصولات و خدمات خود فکر کند.

چرا باید بوم مدل کسب و کار داشته باشیم؟

داشتن بوم مدل کسب و کار برای هر کسب و کاری بسیار مهم است. چرا که بوم مدل کسب و کار به کسب و کار کمک می کند تا به شناسایی فرصت ها و تهدیدات بازار بپردازد، بهبود روند فرآیندهای کسب و کار، پیش بینی سود و زیان، و تعیین راهبردهای بهبود کسب و کار برای دستیابی به اهداف مطلوب کمک می کند. بوم مدل کسب و کار همچنین به کسب و کار کمک می کند. تا به طور واضح و روشن به مشتریان و سرمایه گذارانش توضیح دهد که چگونه کسب و کارش عمل می کند و درآمدزایی می کند.

به طور خلاصه، داشتن بوم مدل کسب و کار به کسب و کار کمک می کند برای:

• بهبود روند فرآیندهای کسب و کار
• شناسایی فرصت ها و تهدیدات بازار
• پیش بینی سود و زیان
• تعیین راهبردهای بهبود کسب و کار
• توضیح بهتر به مشتریان و سرمایه گذاران
• دستیابی به اهداف مطلوب

کلام آخر:

بوم کسب و کار به عنوان یک مدل مفهومی است که شامل تمام جنبه‌هایی است که یک شرکت برای رشد و پیشرفت باید به آن‌ها توجه کند. برای طراحی و اجرای بوم کسب و کار موفق، شرکت باید به تحلیل محیط، تعیین اهداف و استراتژی‌های مناسب، تیم مناسب، روش‌های افزایش فروش و بهره‌ وری و بهبود کیفیت محصولات و خدمات خود توجه کند. با استفاده از بوم کسب و کار، شرکت می‌تواند به بهبود رشد و پیشرفت خود بپردازد و در رقابت با سایر شرکت‌ ها موفق باشد. برای برخورداری از مشاوره‌های کسب‌ و‌ کار و تجارت بین الملل با متخصصان سایت یوپرودمی همراه باشید.