رفتار خرید
رفتار خرید یا رفتار خریدار مجموعه‌ای از تصمیمات، فعل و انفعالات ذهنی و اقداماتی است که هر فرد برای خرید یک محصول و یا استفاده از یک خدمت بکار می‌گیرد. این مورد را می‌توانیم یکی از عناصر تاثیرگذار بر فرآیندهای بازاریابی بدانیم؛ چراکه یک دیدگاه و درک کلی در رابطه با چرایی و چگونگی تصمیمات افراد در مورد خرید، انتخاب یک برند و وفاداری به یک برند خاص ارائه می‌دهد. لذا بررسی این مقوله به ویژه برای شرکت‌هایی که به دنبال بهبود مدل کسب و کار و دست‌یابی به مشتریان بیشتر هستند بسیار حائز اهمیت است.
از طرفی دیگر بررسی این رفتار توسط کارشناسان در فرآیند تحقیقات بازار و تحقیقات در رابطه با صاحبان مشاغل نیز کمک کننده خواهد بود؛ چرا که زمینه‌ها و فرصت‌های بهبود روش‌های بازاریابی را شناسایی و معرفی می‌نماید.
اهمیت بررسی رفتار خریدار:
شناسایی رفتار خریدار و تولید و ارائه‌ي محصول و خدمات متناسب با آن می‌تواند متضمن موفقیت هر کسب و کاری باشد. رفتار خریدار مشخص کننده‌ی موارد زیر است:
نوع تفکر افراد هنگام انتخاب یک محصول
آنچه که بر انتخاب افراد تاثیر می‌گذارد
چگونگی تاثیرگذاری اطرافیان در تصمیم‌گیری افراد
گذشتن و کنار گذاشتن یک محصول خاص
اطلاع از این اطلاعات توسط سازنده و عرضه کننده، ترفند فروش بیشتر محصول را به آنان ارائه می‌دهد.
انواع رفتار خرید:
۱. تصمیم‌گیری گسترده:
این نوع از تصمیم‌گیری را در رابطه با خرید کالاهای پر ریسک شاهد هستیم. در این نوع رفتار که رفتار خرید پیچیده نیز نامیده می‌شود، بدلیل ریسک بالای اقتصادی و روانی که به همراه دارد، مشتری را بشدت درگیر فرآیند خرید و تحقیق کامل قبل از خرید می‌نماید. مشاهده‌ي این نوع رفتار در خرید محصولات گران قیمت که به سرمایه‌گذاری بالا نیاز دارد دور از انتظار نیست. نمونه‌هایی از این امر در خرید خانه، ماشین، دوره‌های آموزشی و… قابل مشاهده خواهد بود.
۲. تصمیم‌گیری محدود:
از تصمیم‌گیری محدود برای خرید محصولاتی که نیازمند زمان و تلاش متوسطی هستند استفاده می‌شود. خریداران قبل از خرید، اقدام به مقایسه‌ی مدل‌ها و مارک‌ها می‌نمایند. استفاده از این رفتار بدلیل قیمت بالای خرید مادر است. خرید کالاها بر این اساس بدون تحقیق زیاد و متناسب با بودجه‌ی موجود خواهد بود. بعنوان مثال برای رفتار تصمیم گیری محدود می‌توان به خرید دستگاه وافل‌ساز اشاره کرد.
۳. رفتار خرید معمولی:
از رفتار خرید معمولی در خریدهای روزمره استفاده می‌شود. به این صورت که مشتری میان برندهای مختلف مردد نبوده و همه‌ی آنها را در یک سطح معمولی می‌داند. لذا اقدام به خریدهای مکرر از یک برند بصورت طولانی مدت می‌نماید.
۴. رفتار خرید تنوع طلب:
در خرید بر اساس این نوع رفتار، مشتری بدون احساس نارضایتی از یک برند، میان برندهای مختلف جابه‌جا می‌شود. دلیل این امر ارضای حس کنجکاوی و تنوع طلبی است. در این شرایط خریدار قصد دارد بدنبال یک محصول جایگزین بگردد بدون اینکه از محصول فعلی ناراضی باشد.
عوامل تاثیرگذار بر رفتار خریدار:
۱. عوامل روانشناسی:
عوامل روانشناسی جزو قدرتمندترین عواملی هستند که می‌توانند بر رفتار خریدار تاثیرگذار باشند. عواملی مانند انگیزه‌ی خرید، درک محصول، شناخت معایب و مزایا، باورها و همچنین نظرات دیگر مصرف کنندگان نسبت به محصول از جمله‌ی این عوامل هستند.
۲. عوامل اجتماعی:
اجتماعی بودن ما و تاثیرپذیری از اطرافیانمان، در تصمیم‌گیری ما بر روی خریدمان نیز تاثیرگذار می‌باشد. ما همواره تلاش می‌کنیم در جامعه مورد پذیرش واقع شویم و از دیگر افراد تقلید کنیم. به همین دلیل خریدهای ما نیز متاثر از دیگر افراد خواهد بود.
۳. عوامل فرهنگی:
در جامعه‌ای که زندگی می‌کنیم با مجموعه‌ای از ارزش‌ها، عقاید و فرهنگ‌ها محاصره شده‌ایم. رفتار هر فرد متاثر از فرهنگ مربوط به جامعه‌ای است که در آن رشد و نمو یافته است. لذا این فرهنگ بر رفتار خرید او نیز تاثیرگذار خواهد بود.
۴. عوامل شخصی:
عوامل شخصی نسبت به هر فرد نسبت به فرد دیگر متفاوت است. این عوامل نشات گرفته از ادراکات و رفتارهای شخصی مصرف کنندگان است که موجب ایجاد تفاوت در آنها می‌شود. از جمله‌ی این عوامل می‌توان به سن، درآمد، سبک زندگی و.. اشاره کرد.
خلاصه مقاله:
رفتار خریدار و فرآیند تصمیم‌گیری او برای خرید در هر فرد نسبت به فرد دیگر متفاوت است. در این فرآیند عوامل مختلفی تاثیرگذارند که از جمله‌ی آن می‌توان به مسائل فرهنگی، مسائل اجتماعی، مسايل شخصی اشاره کرد.
