مهارت حل مسئله
مهارت حل مسئله مهارتی است که دلیل رویداد یک مسئله را مشخص میکند و بهترین روش را برای حل آن پیدا میکند.
دلایل اهمیت مهارت حل مسئله:
۱. غیر ممکن را ممکن میکند:
مهارت حل مسئله غیر ممکن را ممکن میکند. فقط دانش کلید حل مشکل نیست؛ بلکه فرآیند حل مشکل با روشهای حل مسئله سیستماتیک، اختلاف میان کارکنان را نشان می‌دهد. این توانایی به سازمان کمک میکند تا با این چالش‌ها مبارزه کند.
۲. تمایز ایجاد میکند:
همه‌ي ما برای کارهایی که انجام می‌دهیم به آموزش و کسب مهارت نیاز داریم. تعدادی از ما می‌توانیم مشکلاتی مانند مسائل غیر منتظره را به خوبی حل کنیم. در نتیجه اگر در محیط کار برای حل مشکلات توانایی کافی داشته باشیم از جانب رئیس یا مافوق شناسایی می‌شویم و از ما قدردانی می‌شود.
۳. اعتماد به نفس را افزایش می‌دهد:
یکی از مهمترین مزایای مهارت حل مسئله، افزایش اعتماد به نفس است. این مهارت در محیط کار به ما کمک میکند که بتوانیم اعتماد به نفس خود را افزایش دهیم. در نهایت مطمئن می‌شویم به راحتی می‌توانیم مشکلات را حل کنیم و وقت خود را صرف نگرانی در رابطه با این مسئله نمی‌کنیم که در صورتی مواجهه با مشکل، چه واکنشی باید نشان دهیم.
انواع مهارت‌های حل مسئله:
۱- خلاقیت:
یکی از مهمترین انواع مهارت‌های حل مسئله خلاقیت است. خلاقیت حاصل ارزیابی ناشی از تجربیات حل مسئله می‌باشد و کمک میکند برای حل مسئله روش مناسبی پیدا کنیم. خلاقیت باعث می‌شود راه‌حل‌ها را به سرعت مشخص و بهترین رویکرد را انتخاب کنیم.
۲- تحقیق:
یکی دیگر از مهارت‌های حل مسئله، مهارت تحقیق است. برای حل مسئله می‌توانیم از مهارت‌های پژوهشی یا تحقیقی استفاده کنیم. مهارت تحقیق کمک میکند اطلاعات کافی را از منابع استخراج کنیم و آنها را تجزیه و تحلیل کنیم تا بتوانیم راه حل‌های عملیاتی را بدست آوریم. علاوه بر این می‌توانیم از دیدگاه‌ها و نظرات همکاران و رهبران صنعت نیز استفاده کنیم.
۳- مهارت تحلیلی:
یکی از مهارت‌های حل مسئله مهارت تحلیلی است. مهارت تحلیلی کمک میکند منبع اصلی مشکل را شناسایی و از اطلاعات حاصل از آن برای قضاوت مشکل استفاده کنیم. با استفاده از مهارت تحلیلی می‌توانیم تصمیم بی‌طرفانه و بدون تعصب بگیریم.
۴- مهارت تصمیم گیری:
یکی دیگر از مهارت‌های حل مسئله مهارت تصمیم گیری است. علاوه بر این چنانچه می‌خواهیم مسئله‌ای را حل کنیم می‌بایست تصمیمات مناسب بگیریم. تصمیماتی که از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کنند. در این راستا می‌بایست زمانی را خارج از برنامه کاری خود برای فکر کردن و پیش‌نویسی ایده‌های جدید اختصاص دهیم تا به حل مشکلات صلح آمیز بپردازیم.
۵- مهارت‌های ارتباطی:
برای حل مسئله باید با استفاده از کانال‌های ارتباطی بتوانیم با طرف‌های مشکل ارتباط برقرار کنیم. مهارت‌های ارتباطی کمک میکند از سردرگمی و ارتباطات نادرست دوری کنیم.
۶- مهارت آگاهی به زمان:
برای حل مسئله در زمان‌های مشخص باید راه حل مناسب ارائه دهیم بدون اینکه کیفیت کار خود را از دست بدهیم. به عبارتی باید به شیوه‌ای عمل کنیم که کارفرما در محیط کار برای حل مسائل مختلف به ما اعتماد کند.
روشهای تقویت مهارت‌های حل مسئله:
۱- تمرکز روی راه حل نه مشکل:
یکی از روشهای تقویت مهارت حل مسئله، تمرکز روی راه حل به جای مشکل است. به عبارتی ثابت شده که اگر بیش از حد روی مسئله‌ای تمرکز کنیم مغزمان نمی‌تواند برای رفع مشکل راه حل پیدا کند. به همین دلیل زمانی که روی مشکل تمرکز می‌کنیم انرژی منفی را به مغزمان منتقل می‌کنیم که این امر می‌تواند احساس منفی را در ذهن‌مان فعال کند. البته نباید مشکل را نادیده بگیریم ولی باید تلاش کنیم در روبه‌رو شدن با مشکل آرامش خود را حفظ کنیم. حفظ آرامش در محیط کار به ما کمک میکند بتوانیم مشکل را درک و روی راه حل تمرکز کنیم.
۲- تهیه لیست از راه‌حل‌های ممکن:
تهیه لیست از راه‌حل‌ها یکی دیگر از روشهای تقویت مهارت حل مسئله است. برای پیدا کردن راه حل برای رفع مشکل می‌بایست ذهن باز داشته باشیم تا بتوانیم قدرت تفکر خلاق خود را بهبود بخشیم.
۳- فکر کردن به جوانب دیگر:
به عبارت دیگر افکار خود را با تفکرات جانبی تغییر دهیم. در این راستا می‌بایست تلاش کنیم روش حل مسئله و هدف خود را تغییر دهیم.
خلاصه مقاله:
مهارت حل مسئله یکی از مهمترین بخشهای زندگی روزمره افراد و سازمان‌ها است. تقویت این توانایی به ما کمک میکند تا بتوانیم مشکلات را به صورت موثر حل و فصل نماییم.
